NÂNG CAO HIỆU QUẢ CÔNG TÁC TIẾP CÔNG DÂN, GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI, TỐ CÁO CỦA CÔNG DÂN TẠI TỈNH SƠN LA HIỆN NAY

NÂNG CAO HIỆU QUẢ CÔNG TÁC TIẾP CÔNG DÂN, GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI, TỐ CÁO CỦA CÔNG DÂN TẠI TỈNH SƠN LA HIỆN NAY

          Thực hiện mục tiêu Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Sơn La lần thứ XIV, nhiệm kỳ 2015 - 2020 “Xây dựng tỉnh Sơn La sớm trở thành tỉnh phát triển khá trong vùng Trung du và miền núi phía Bắc”, Đảng bộ, chính quyền và đồng bào các dân tộc tỉnh Sơn La với quyết tâm chính trị cao đã cố gắng nỗ lực và đạt được nhiều kết quả quan trọng. Kinh tế Sơn La có bước phát triển khá và tương đối toàn diện cả về nông nghiệp, công nghiệp và dịch vụ. Tốc độ tăng trưởng tổng sản phẩm trên địa bàn tỉnh (GRDP)  bình quân đạt 5,46%/năm; tổng sản phẩm GRDP tăng 1,54 lần so với năm 2015, đứng thứ 5/14 tỉnh trung du và miền núi phía Bắc. GRDP bình quân đầu người năm 2020 ước đạt 44,1 triệu đồng/người, tăng 13,3 triệu đồng so với năm 2015.     Trong giai đoạn 2015 - 2020 nhiều công trình hoàn thành được đưa vào sử dụng đã tạo điều kiện thuận lợi cho kết nối giao thương, phát triển kinh tế xã hội như: bệnh viện đa khoa 550 giường; khu trung tâm hành chính quảng trường; một số công trình tái định cư thuỷ điện Sơn La. Một số dự án giao thông quan trọng được khởi động triển khai, tạo động lực phát triển kinh tế - xã giai đoạn tiếp theo (tuyến cao tốc hoà Bình – Sơn La, dự án cải tạo, nâng cấp Cảng hàng không Nà Sản, tuyến tránh thành phố Sơn La); hạ tầng giao thông nông thôn được tăng cường, hạ tầng thuỷ lợi tiếp tục được xây dựng, nâng cấp theo hướng đa mục tiêu, góp phần bảo vệ môi trường, phòng chống thiên tai và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.

          Tuy nhiên để có được những thành tựu trên và tiến hành xây dựng những công trình, dự án trong tương lai, tỉnh Sơn La luôn phải đối mặt với những vấn đề phức tạp như đền bù, giải phóng mặt bằng và những hệ luỵ đi kèm như ô nhiễm môi trường, tranh chấp đất đai. Điều đó đã ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của một bộ phận người dân cho nên công dân khiếu nại, tố cáo nhiều, nhiều vụ việc tranh chấp lâu dài, nhiều vụ việc phức tạp, khiếu nại đông người, tố cáo vượt cấp.

          Trước tình hình đó Uỷ ban nhân dân (UBND) tỉnh Sơn La luôn xác định công tác tiếp dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo (KNTC) là nhiệm vụ chính trị thường xuyên nhằm phát huy quyền làm chủ của công dân, giữ vững an ninh chính trị, đảm bảo trật tự an toàn xã hội, thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội trên địa bàn tỉnh. Ngay từ đầu năm 2020, UBND tỉnh Sơn La đã ban hành một loạt các văn bản chỉ đạo về việc tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo (Ủy ban nhân dân tỉnh 07 văn bản[1]; sở, ngành 20 văn bản). Nhờ đó, việc tiếp công dân định kỳ, tiếp công dân thường xuyên được duy trì và thực hiện nghiêm túc. Nhiều địa phương đã chủ động dành thời gian trực tiếp tiếp công dân, lắng nghe dân, đối thoại với nhân dân. Cùng với công tác tiếp công dân, công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân cũng được quan tâm chỉ đạo, giải quyết kịp thời, đặc biệt chú trọng giải quyết ngay những đơn liên quan đến bầu đại biểu Quốc hội và đại biểu hội đồng nhân dân các cấp. Công tác thanh tra, kiểm tra trách nhiệm trong việc tổ chức tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo được tăng cường.

 Kết quả giải quyết tố cáo: Trong kỳ báo cáo toàn tỉnh đã thụ lý và giải quyết 211 đơn = 197 vụ việc tố cáo thuộc thẩm quyền; đã giải quyết xong 194 đơn = 185 vụ việc (19 đơn = 19 vụ việc tố cáo đúng, 141 đơn = 132 vụ việc tố cáo sai, 32 đơn = 32 vụ việc tố cáo đúng một phần; 186 đơn = 177 vụ việc giải quyết đúng hạn); còn 17 đơn = 12 vụ việc đang tiếp tục giải quyết giải quyết[3]. 

 Kết quả giải quyết kiến nghị, phản ánh: Trong kỳ báo cáo toàn tỉnh có 1.964 đơn = 1.929 vụ việc kiến nghị, phản ánh thuộc thẩm quyền; đã giải quyết xong 1.789 đơn = 1.754 vụ việc (1.525 đơn = 1.496 vụ việc giải quyết đúng thời hạn, 264 đơn = 258 vụ việc giải quyết quá thời hạn); còn 175 đơn = 175 vụ việc đang tiếp tục giải quyết [4] .

Tổng còn 199 đơn = 193 vụ việc chuyển kỳ sau tiếp tục giải quyết (07 đơn = 06 vụ việc khiếu nại , 17  đơn = 12 vụ việc tố cáo, 175 đơn = 175 vụ việc kiến nghị, phản ánh)[5].

Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã kịp thời lãnh đạo, chỉ đạo giải quyết các vụ việc, vụ án phức tạp, tồn đọng, kéo dài, được dư luận xã hội quan tâm, nhất là vụ, việc, đơn thư thuộc danh mục Ban Thường vụ tỉnh ủy, huyện ủy, thành ủy lãnh đạo, chỉ đạo giải quyết; nhiều vụ việc, vụ án phức tạp đã được các cấp, các ngành phối hợp giải quyết kịp thời, tạo sự thống nhất, đồng thuận góp phần bảo vệ quyền lợi của Nhà nước cũng như quyền và lợi ích hợp pháp của công dân. Công tác gặp gỡ, hòa giải, đối thoại tiếp tục phát huy hiệu quả. (Năm 2020, số lượt tiếp công dân giảm 833 lượt, 1.544 người và 1.105 vụ việc bằng 34,7% so với năm 2019; đơn khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh tiếp nhận giảm 624 đơn bằng 12 % so với năm 2019; đơn thuộc thẩm quyền giải quyết của các cấp, các ngành trên địa bàn toàn tỉnh giảm 1.313 đơn bằng 36,3% so với năm 2019)[6]

           Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân trong tỉnh vẫn còn một số tồn tại, hạn chế sau:  

            Đơn tố cáo tiếp nhận không tăng sơ với năm 2019, tuy nhiên các vụ việc  mang tính chất phức tạp tăng (người bị tố cáo ở các cấp, các ngành khác nhau trong cùng 01 vụ việc, đơn gửi nhiều nơi, vượt cấp). Một số địa phương, đơn vị còn lúng túng trong việc phân loại, xử lý đơn, xác định chưa chính xác cơ quan có thẩm quyền giải quyết. Một số đơn vị chưa thực hiện nghiêm túc chế độ thông tin, báo cáo về công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo định kỳ; nội dung báo cáo thiếu thông tin, số liệu chưa thống nhất, thời hạn gửi báo cáo chưa đảm bảo theo quy định.

           Nguyên nhân của một số tồn tại và hạn chế có thể chỉ ra được đó là:

 Nguyên nhân chủ quan: Một số cấp uỷ cơ sở, địa phương chưa chủ động thoại với nhân dân; đối thoại trực tiếp với dân còn ít, khi tổ chức đối thoại thiếu sự thuyết phục, có vụ việc giải quyết chưa thật sự thấu tình đạt lý nên không giải quyết được dứt điểm vụ việc. Trình độ, năng lực của một số cán bộ làm công tác tiếp công dân, tham mưu theo dõi, xử lý, giải quyết đơn thư còn hạn chế. Công chức tham mưu về công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo có sự biến động nên ảnh hưởng nhất định đến chất lượng công tác tham mưu; nhất là ở cấp huyện, xã, cán bộ phải kiêm nhiệm nhiều việc; một số cán bộ chưa có trình độ, chuyên môn phù hợp, chưa được tập huấn về công tác tiếp công dân, xử lý giải quyết đơn thư.

Nguyên nhân khách quan: Một số đơn, thư còn vướng mắc, một số vụ việc có nội dung phức tạp, cần xin ý kiến hướng dẫn, chỉ đạo của nhiều cấp, ngành nên thời gian giải quyết kéo dài (nhất là công tác đền bù, hỗ trợ tái định cư...).  Một số công dân cố tình không chấp hành Kết luận nội dung giải quyết khiếu nại, tố cáo, bản án, quyết định của Tòa án, tiếp tục gửi đơn đến các cơ quan, đơn vị và chuyển sang tố cáo người đã giải quyết khiếu nại hoặc tố cáo người đi xác minh nội dung tố cáo nhưng không cung cấp được tài liệu chứng minh.

           Để phát huy những kết quả đạt được và khắc phục những hạn chế trong hoạt động tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, tỉnh Sơn La cần thực hiện tốt một số phương hướng và giải pháp sau:

Một là, tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả Kế hoạch số 136-KH/TU ngày 02/5/2015 của Ban Thường vụ tỉnh uỷ; Quy định số 11-QĐ/TW ngày 18/02/2019 của Bộ Chính trị và các văn bản lãnh đạo, chỉ đạo của tỉnh về công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo.

Hai là, các cấp ủy, tổ chức đảng, các cơ quan, đơn vị tập trung cao xử lý, giải quyết dứt điểm đơn, thư, vụ việc, vụ án phức tạp, kéo dài, dư luận xã hội quan tâm, hạn chế việc công dân gửi đơn nhiều lần, vượt cấp; thực hiện nghiêm túc quy chế tiếp dân, đối thoại trực tiếp với dân và xử lý những phản ánh, kiến nghị của dân; giải quyết các vụ việc khiếu kiện phức tạp, đông người ngay từ cơ sở, nhất là những vấn đề bức xúc của dân trong lĩnh vực đất đai, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư tại các dự án trọng điểm của tỉnh, hạn chế việc khiếu nại, tố cáo kéo dài, phát sinh điểm “nóng” về an ninh, trật tự tại địa phương.

Ba là, quan tâm kiểm tra, giám sát thực hiện quy định trách nhiệm người đứng đầu, cấp phó của người đứng đầu trong việc thực hiện các quy định của pháp luật về công tác tiếp công dân, tiếp nhận xử lý đơn thư và giải quyết khiếu nại, tố cáo (Quyết định số 319-QĐ/TU ngày 01/12/2016, Quy định số 12-QĐi/TU ngày 27/02/2019 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy); thường xuyên kiểm tra, đôn đốc, chỉ đạo việc thực hiện nhiệm vụ giải quyết khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền.

Bốn là, Ban Cán sự đảng Ủy ban nhân dân tỉnh tiếp tục chỉ đạo triển khai thực hiện Kế hoạch số 363/KH-UBND ngày 20/3/2019 của Thanh tra Chính phủ về kiểm tra, rà soát, giải quyết vụ việc khiếu nại, tố cáo đông người, phức tạp, kéo dài. Thường xuyên rà soát, bổ sung danh mục các vụ việc khiếu nại, tố cáo đông người, phức tạp, kéo dài mới phát sinh theo định kỳ hàng quý.

Năm là, tiếp tục củng cố, kiện toàn, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức làm công tác tiếp công dân và tham mưu xử lý đơn thư; bố trí địa điểm, phương tiện, trang thiết bị làm việc và ứng dụng công nghệ thông tin phục vụ công tác tiếp công dân. Ứng dụng công nghệ thông tin, phần mềm cơ sở dữ liệu quốc gia về khiếu nại, tố cáo.

Sáu là, tiếp tục chỉ đạo triển khai thực hiện Công văn số 4390-CV/TU ngày 02/8/2019 của Ban Thường vụ tỉnh ủy, Kế hoạch số 190/KH-UBND ngày 05/9/2019 của Ủy ban nhân dân tỉnh về phối hợp tổ chức tiếp công dân phục vụ Đại hội Đảng bộ các cấp và Đại hội toàn quốc lần thứ XIII của Đảng.

Hoạt động tiếp công dân và giải quyết KNTC có vai trò, ý nghĩa quan trọng trong phát huy quyền làm chủ của nhân dân, giữ vững ổn định, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn tỉnh, góp phần cải thiện môi trường đầu tư, thu hút các dự án, phát triển kinh tế xã hội. Hoạt động này chính là một trong những giải pháp chủ yếu để tỉnh Sơn La chúng ta thực hiện thắng lợi mục tiêu tổng quát đã được đặt ra trong Nghị quyết của Đại hội Đảng bộ tỉnh Sơn la lần thứ XV nhiệm kỳ 2020 – 2025 đó là “Xây dựng Đảng bộ và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh,nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu cùa toàn Đảng bộ; tăng cường mối quan hệ mật thiết giữa Đảng và nhân dân, củng cố niềm tin của nhân dân đối với Đảng bộ; phát huy dân chủ và sức mạnh đoàn kết của các dân tộc;.....xây dựng tỉnh Sơn La phát triển nhanh và bền vững; trở thành trung tâm phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao của vùng Tây Bắc”[7].

Ths Đỗ Thị Hải

Giảng viên khoa Nhà nước và Pháp luật - Trường Chính trị